این آئیننامه برای تعیین نحوه رعایت و حمایت از حقوق مالکیت معنوی بینالمللی منابع دیجیتال در چارچوب مشخص در کتابخانههای تابعه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تدوین شده است.
مقدمه: هدف از تدوین این آئیننامه رعایت حق مولف و تکثیر منابع دیجیتال در کتابخانههای تابعه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است.
تعریف:سهولت دسترسی به شبکه جهانی وب، موجب افزایش تولید منابع در قالب دیجیتال شده است. کتابخانهها نیز همگام با این حرکت، به فراهمسازی و دسترسپذیری منابع دیجیتال اقدام کردهاند. ایجاد، انتشار، استفاده و بهکارگیری مجدد منابع دیجیتال بسیار آسانتر و سریعتر از فراهمآوری منابع چاپی است. این امر در کنار مزایای خود، موجب استفاده غیرقانونی از منابع دیجیتال را فراهم کرده است. در واقع ماهیت محیط دیجیتال، امکان دسترسی غیرمجاز به منابع را افزایش داده و آنها را در مقابل انواع خطرات، آسیبپذیر میسازد. تکثیر غیرمجاز منابع دیجیتال، حقوق نویسندگان و سایر صاحبان اثر را تحت تأثیر قرار میدهد. حفاظت از منابع در محیط اینترنت در واقع حمایت از تلاشهای نویسندگان و حمایت از توسعهی مالکیت معنوی است. بنابراین کاربران کتابخانه مرکزی دانشگاه و کتابخانههای تابعه موظف به رعایت «قوانین و حقوق مولف» و «مفاد قراردادهای منابع الکترونیک»، در مورد تمامی منابع قابل دسترس از طریق کتابخانهها و شبکه اطلاع رسانی دانشگاه میباشند و در صورت مشاهدهی فعالیت غیرمجاز، طبق مقررات با آنان برخورد خواهد کرد.
ماده 1: تعاریف
دانشگاه:منظور دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است.
کتابخانه مرکزی:منظور مدیریت منابع علمی، کتابخانه مرکزی و اسناد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است.
منابع دیجیتال: مواد دیجیتالی آیتمهایی هستند که از طریق ابزار و شبکههای دیجیتالی، ذخیره، پردازش و انتقال داده میشوند. و به صورت دیجیتالی از طریق شبکه های کامپیوتری تحویل یا ارائه می دهند. محتوای کتابخانههای دیجیتال شامل منابع اطلاعاتی در قالب الکترونیکی (متن ، صوت، تصویر، ویدیو) که برخی از آن ها ممکن است به صورت تجاری از ناشران و عرضهکنندگان منابع و پایگاه های اطلاعاتی خریداری شوند. نمونههای الکترونیکی منابع چاپی موجود در کتابخانهها که میتوانند کتابها ، مجلات ومنابع دیداری و شنیداری ، نسخ خطی ، نقشه ها و غیره باشند. منابع اطلاعاتی با کیفیت بالا و منحصر به فردی که از طریق محیط اینترنت قابل دسترس هستند یا حتی متعلق به مجموعه کتابخانههای دیگر در محیط وب باشند.
کاربران:منظوراعضای هیات علمی رسمی و پیمانی، اساتید حقالتدریس، اعضای هیات علمی بازنشسته، پژوهشگران، محققین،دانشجویان تحصیلات تکمیلی، کارمندان رسمی، پیمانی و قراردادی و نیز کارمندان بازنشسته که نیاز به استفاده ازمنابع علمی پزشکی را دارند.
ماده 1: حق دسترسی به منابع دیجیتال
استفاده از منابع خریداری شده که از طریق کتابخانهی دیجیتال دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی دسترسپذیر است، مختص کاربران دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برای تامین نیازهای تحقیقاتی، آموزشی و مطالعات شخصی ایشان است کاربران این دانشگاه، مجاز به در اختیار گذاردن رمز عبور و دسترسی خود به سایر افراد غیرمجاز نبوده و موظف به استفاده قانونی از آن هستند.
ماده 2: تکثیر منابع دارای حق طبع و نشر
کتابخانهی دیجیتال دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و کاربران آن، حق بازنشر منابع دارای حق کپیرایت را بدون اجازه مالک(مالکان) اطلاعات ندارند. کپی قسمتی از یک کتاب به منظور آموزش شخصی، مجاز است اما کپی کردن یک کتاب یا پرینت یک کتاب الکترونیک، ممنوع است.
ماده 3: توزیع و امانت منابع الکترونیک
دانشگاه فقط برای اهداف غیرتجاری حق توزیع و امانت منابع دیجیتال را دارد و برای این کار قوانین بینالمللی را رعایت میکند و استفاده تجاری از این منابع به هر شکل ممنوع است. براساس قراردادهای منابع الکترونیک کاربران اجازه ارسال منابع یا بخشهایی از آن را به شبکههای اجتماعی، فروش و دانلود منابع به صورت پیوسته و یا باز نشر، توزیع مجدد یا بارگذاری منابع در سایر سایتها را ندارند.
این آئین نامه با یک مقدمه و سه ماده به تصویب اعضای شورای تخصصی مدیریت منابع علمی، کتابخانه مرکزی و اسناد رسید و از تاریخ ابلاغ لازم الاجرا است و کلیه آئیننامهها و بخشنامههای مغایر با آن لغو و بلا اثر اعلام میشود.